ولایت تکوینی دارای چه نتایجی است؟

در مصباح‌الشریعه آمده است: «العبودیّة جوهرة کنهها الربوبیّة»؛(1)«بندگی و پیمودن قرب به خدا، گوهری است که نتیجه آن خداوندگاری و کسب قدرت و توانایی بیشتر است.» قرب الهی آثار فراوانی دارد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: 1- تسلّط بر نفس خداوند متعال می‌فرماید: إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ‌ (2)«نماز، انسان را از منکرات و بدی‌ها بازمی‌دارد.» 2- بینش خاص از مزایای قرب الهی این است که انسان در سایه صفا و روشنی دل، بینش خاصی پیدا می‌کند که با آن حق و باطل را به‌روشنی تشخیص می‌دهد و هرگز گمراه نمی‌شود. قرآن می‌فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن تَتَّقُوا اللَّـهَ یَجْعَل لَّكُمْ فُرْ‌قَانًا(3)«ای کسانی‌که ایمان آوردید، اگر پرهیزکار باشید خدا به شما نیرویی می‌بخشد که با آن، حق و باطل را به‌خوبی تشخیص می‌دهید.» 3- نفی خواطر پویندگان راه عبودیت به‌واسطه تکامل و قدرتی که در سایه بندگی می‌یابند، بر تمام اندیشه‌های پراکنده خود مسلّط می‌شوند و در حال عبادت آن‌چنان تمرکز فکری و حضور قلب دارند که از غیرخدا غافل می‌شوند و غرق جمال و کمال خدا می‌گردند. ابوعلی‌سینا می‌گوید: «عبادت، نوعی ورزش برای قوای فکری است که بر اثر تکرار و عادت به حضور در محضر خدا، فکر را از توجه به مسائل مربوط به طبیعت و ماده، به‌سوی تصورات ملکوتی می‌کشاند. قوای فکری تسلیم باطن و فطرت خداجوی انسان می‌گردد و مطیع او می‌شوند.»(4) 4- خلع نفس در جهان طبیعت، روح و بدن نیاز شدیدی به یکدیگر دارند. ولی گاهی روح، بر اثر کمال و قدرتی که از جانب قرب الهی پیدا می‌کند از استخدام بدن بی‌نیاز می‌شود و می‌تواند خود را از بدن خلع نماید. 5- تصرف در جهان طبیعت در پرتو عبادت و قرب الهی، نه‌تنها حوزه بدن تحت فرمان انسان قرار می‌گیرد، بلکه جهان طبیعت مطیع انسان می‌گردد و به اذن پروردگار در پرتو نیرو و قدرتی که از تقرب به خدا کسب نموده است در طبیعت تصرف می‌کند و مبدأ یک سلسله معجزه‌ها و کرامات می‌شود و درحقیقت دارای قدرت بر تصرف و تسلط بر تکوین می‌شود.

---

_{پی‌نوشت‌ها 1. مصباح‌الشریعه، ح1. 2. عنکبوت، 45. 3. انفال، 29. 4. اشارات، ج3، ص370.}