شرایط ظهور امام زمان(عج) چیست و چه تفاوت‌هایی با علائم ظهور دارند؟

مقصود از شرایط ظهور، همان شرایطی است که تحقق روز موعود متوقف بر آنها است و گسترش عدالت جهانی به آنها وابسته است. می‌توان تعداد این شرایط را در چهار امر دانست:

۱. طرح و برنامه کلی
اولین و اساسی‌ترین شرط، وجود طرح و برنامه عادلانه کاملی است که عدالت خالص واقعی را در بر داشته باشد و بتوان آن‌ را در هر زمان و مکانی پیاده کرده. این برنامه باید برای انسانیت سعادت و خوشی به‌ بار آورد و تضمین‌کننده سعادت دنیوی و اخروی باشد. روشن است که بدون وجود چنین برنامه و نقشه جامعی، عدالت کامل محقق نخواهد شد.

۲. مجری طرح
وجود رهبر و پیشوایی شایسته و بزرگ که شایستگی رهبری همه‌ جانبه ‌روز موعود و برنامه جامع عدالت را داشته باشد، لازم و ضروری است.

۳. یاران فداکار
پیش‌برد برنامه‌ای جامع که گستره آن پهنای جهان هستی است به وجود یاران همکار، هم‌فکر و پایدار در رکاب آن رهبر واحد ضروری است تا با همکاری آنان بتوان به‌‌صورتی طبیعی و عادی به گسترش عدل و داد پرداخت. ویژگی‌هایی را که این افراد می‌بایست واجد باشند، در همین شرط نهفته است؛ زیرا این افراد باید دارای خصوصیات معینی باشند تا بتوانند آن کار مهم را انجام دهند.

۴. بستر مناسب برای پیش‌برد اهداف
به عبارت دیگر وجود توده‌های مردمی که در سطحی کافی از فرهنگ و شعور اجتماعی و روحیه فداکاری باشند، تا در نخستین مرحله موعود، گروه‌های اولیه پیروان امام مهدی علیه‌السلام را تشکیل دهند؛ زیرا آن افراد با اخلاص درجه یک که شرط سوم با وجود آنها محقق می‌شود، گروه پیشرو جبهه جهانی هستند، ولی چنانچه بخواهند نقشه عدالت جهانی را پیاده کنند، می‌بایست جمعیت بیشتری داشته باشند تا در آغاز، زمینه‌ای برای پذیرش آن برنامه باشند و از جامعه آنان شروع شود.

اما اینکه، شرایط ظهور چه تفاوت‌هایی با علایم ظهور دارند، باید گفت که اولین تفاوت در این است که وابستگی ظهور به شرایط، یک ‌نوع وابستگی واقعی است، ولی وابستگی به نشانه‌ها و علایم وابستگی از جهت کشف و اعلام است، نه به ‌عنوان یک امر واقعی و ارتباط حقیقی.
تفاوت دوم این است که علائم ظهور، عبارت از چندین رویداد و حادثه است که گاهی نیز به‌طور پراکنده‌ پدید آمده و تنها ارتباط واقعی بین آنها و ظهور، تحقق همه آنها پیش از ظهور می‌باشد، اما شرایط ظهور به اعتبار برنامه‌ریزی طولانی الهی، با ظهور رابطه واقعی داشته و سبب پیدایش آن می‌باشند.
تفاوت سوم اینکه، لزومی ندارد نشانه‌ها حتماً در یک زمان، با یک‌دیگر واقع شوند، بلکه یک نشانه در یک زمان پدید می‌آید و پایان می‌پذیرد. البته گاهی هم به‌طور تصادفی در یک زمان چندین نشانه با هم پدید می‌آیند، اما شرایط باید با یکدیگر مرتبط باشند و در آخر کار موجب ظهور شوند و به ‌تدریج ایجاد شده و آنچه که وجود می‌یابد، استمرار داشته و از بین نرود.
تفاوت چهارم اینکه، تمامی علامات، پیش از ظهور پدید آمده و از بین می‌رود، اما شرایط به‌طور کامل به ‌وجود نمی‌آیند، مگر نزدیک ظهور و یا به‌ هنگام وقوع آن و ممکن نیست که از بین بروند.
تفاوت پنجم اینکه، علائم ظهور را می‌توان شناسایی کرد و می‌توان فهمید که کدام یک از آنها تا کنون به وجود آمده و کدام یک هنوز به وجود نیامده است، اما نمی‌توان کاملاً‌ و در یک زمان پیش از ظهور، به شرایط دست یافت و یا آنها را حاصل کرد؛ زیرا برخی از آن شرایط، وجود تعداد کافی از افراد آزموده و با اخلاص، در سطح جهانی بوده، و بررسی درست و شناسایی آنها برای اشخاص عادی امکان‌پذیر نیست.

معرفی منابع برای مطالعه بیشتر
• تاریخ غیبت کبرا، سید محمد صدر.