مقصود از توقیت آن است که به طور دقیق وقت خاصى را براى ظهور معین کنیم که روایات از این عمل نهى کردهاند، همانگونه که از برخى از آنها به طور وضوح این مطلب استفاده مىشود.
با توجه به اینکه این روزها در کره خاکی حوادث مختلفی از جمله حوادث قابل تأمل در خاورمیانه در حال وقوع است، این مفهوم را به ذهن متبادر میکند که شاید یکی از نشانههای ظهور باشد، هر چند که هیچگاه نمیتوان به قطع یقین سخن از آن به میان آورد، به همین منظور بر آن شدیم که به بررسی شرایط ظهور از کتاب «علایم ظهور» تألیف علیاصغر رضوانی بپردازیم که در ادامه میآید:
*شرایط ظهور
براى ظهور منجى عالم بشریت امام مهدى(عج) شرایطى چند ذکر کردهاند، از جمله آنها عبارت است از:
-تربیت امت از ناحیه فکرى و مستواى فرهنگى تا قابلیت فهم و تطبیق قوانین حکومت عدل عالمى توحیدى را دارا باشند.
٢ -تربیت تعدادى از افراد کامل براى یارى آن حضرت(عج) در عصر ظهور.
٣ -انتشار ظلم و فساد در عالم در نتیجه دور شدن مردم از دین الهى.
در اینجا سؤالی مطرح میشود که ممکن است که به ذهن برخى خطور کند که نشر علائم و شرایط ظهور با احادیثى که نهى از توقیت و معین کردن وقت ظهور کرده است منافات داشته باشد.
فضل مىگوید: از امام باقر(ع) سؤال کردم: آیا براى امر ظهور وقتى است؟ حضرت(ع) فرمود: «کذب الوقّاتون»؛ دورغ مىگوید کسى که براى ظهور وقت معیّن مىکند، حضرت(ع) این جمله را سه بار تکرار کرد.
ابوبکر حضرمى مىگوید: از امام صادق(ع) شنیدم که مىفرمود: «انّا لا نوقّت هذا الامر»؛ ما براى این امر وقت معین نمىکنیم.
در جواب به این سؤال مىگوییم: توقیت و تعیین وقتى که در روایات از آن نهى شده شامل نقل علائم ظهور و شرایط آن نیست؛ زیرا مقصود از توقیت آن است که به طور دقیق وقت خاصى را براى ظهور معین کنیم که روایات از این عمل نهى کردهاند، همانگونه که از برخى از آنها به طور وضوح این مطلب استفاده مىشود.
*تقسیمهای چندگانه علائم ظهور
براى علائم ظهور تقسیمهای مختلفى به لحاظ گوناگون شده است که به برخى از آنها اشاره مىکنیم.
-تقسیم به لحاظ زمان
به لحاظ زمان علائم ظهور را به گذشته و حال و آینده تقسیم کردهاند:
١ -علائم گذشته یا ماضى علاماتى است که در زمانهاى پیشین واقع شده و به صورت واقعه تاریخى در آمده است.
٢ -علائم حال یا حاضر که در حال حاضر با آنها سر و کار داریم و این به نوبه خود بر دو قسم است:
-علائمهایی که در گذشته تحقق یافته ولى آثار آن تا کنون در زندگى انسان محسوس و مشهود است، همانند بیشتر نشانههایی که گویاى انحرافات فکرى، اخلاقى و سیاسى است که امت اسلامى به جهت دورى از اسلام حقیقى به آنها مبتلا شده و اثر آن تاکنون بر جاى مانده است.
-بخشى دیگر از نشانههای حال در زمان معاصر وجود پیدا کرده است و در زمان سابق براى آن نمونههایى یافت نمىشود، مثل معضل گرانى، فقر و گرسنگى در عالم اسلامى و سقوط قیمت پول رایج عراق و لبنان در یک زمان و خروج شخصى از قم که مردم را به حق دعوت مىکند و خرابى بغداد به دست قواى اجنبى و عربى که از هر ناحیه به آن هجوم مىآورند و وقوع جنگ طولانى بین ایران و عراق.
تمام این علائم در اخبار «ملاحم و فتن» به صورت وضوح و صریح آمده است و شاهدى بر وقوع آن در تاریخ گذشته نیست.
٣ -علائمهای آینده: که انتظار حدوث آنها در آینده مىرود، مانند خروج یمانى از یمن و سفیانى از شام و غیره.
- تقسیم به لحاظ فاصله زمانى بین وقوع تا ظهور
به این لحاظ علائم ظهور بر پنج بخش تقسیم مىشود:
١ -نشانههای دور از روز موعود با فاصله زمانى بسیار که تمام آنها واقع شده است.
٢ -علائم عصر ظهور که چند ماه یا چند هفته قبل از ظهور تحقق مىیابد، مثل صیحهاى به اسم حضرت از آسمان، فرو رفتن لشکر سفیانى بین مکه و مدینه و کشته شدن نفس زکیه در مکه بین رکن و مقام و غیر اینها.
٣ -علائم روز ظهور که مهمترین آنها ظهور امام مهدى(عج) بین رکن و مقام و ایراد خطبه عمومى بر اصحاب خود و در نهایت بیعت آنان با حضرت است.
4 -علائم بعد از ظهور که عبارت است از برنامههاى جهادى امام مهدى(عج) بر ضد دشمنان اسلام در کل روى زمین و تشکیل دولت اسلامى در کل عالم.
- تقسیم به لحاظ نوع علامت
به این لحاظ علائم بر دو قسم تقسیم مىشود:
١ -علائم اعجازى: که دلالت بر وقوع آنها قبل از ظهور امام مهدى(عج) به صورت اعجازى و خارق العاده دارد، مثل کسوف و خسوف در غیر وقت آن دو، وقوع صیحهاى آسمانى که در آن بشارت به ظهور امام مهدى(عج) است، بشارتى که به قدرت خداوند تمام مردم با هر لغت و زبانى خواهند شنید.
٢ -علائم طبیعى: که عبارتند از تمام علائم اجتماعى و سیاسى و خونریزىهایى که در موقعیتهاى طبیعى قبل از ظهور امام مهدى(عج) انجام مىگیرد.
- تقسیم به لحاظ وقوع و عدم وقوع
به این لحاظ علائم بر دو قسم است:
١ -علائم حتمى: که به طور حتم و مسلّم در خارج اتفاق مىافتد.
٢ -علائم موقوف: که معلق است به شرط و خصوصیاتى و ممکن است که محقق نشده یا در آن تقدیم و تأخیر شود.
امام باقر(ع) مىفرماید: «از جمله علائم نشانههایی موقوف است و برخى نیز نشانهها حتمی است و خروج سفیانى از علامات حتمى است که انجام خواهد شد.»